لنز براي عكاس منظره به نوعي كاركردي شبيه قلم براي نقاش را دارد. لنزها به عكاس اين امكان را مي‌دهند كه تعيين كند صحنه‌ي عكاسي به چه شكلي در عكس ثبت شود. انتخاب زواياي ديد بسيار عريض و وايد و همچنين بسته و close-up و يا امكان جداكردن سوژه از پس‌زمينه همگي از كاركرد‌هاي لنزها هستند. در ادامه با ما همراه باشيد.در عكاسي منظره، لنزها يكي از معدود امكاناتي هستند كه عكاس به وسيله‌ي آنها مي‌تواند نگاه شخصي خودش از منظره را ثبت‌كند؛ چراكه بر خلاف عكاسي در استوديو، در عكاسي منظره امكان تغيير نور و چيدمان صحنه وجود ندارد. بنابراين، انتخاب و خريد لنزهاي مناسب اين گونه‌ي عكاسي بايد يكي از مهمترين دغدغه‌هاي عكاسان مناظر طبيعي باشد. در اين مطلب، نكات مهمي كه بايد در خريد لنزهاي مناسب عكاسي منظره مدنظر قراردهيد را براي شما به اجمال شرح خواهم‌داد.
فاصله‌ي كانوني
زماني كه براي خريد لنز مناسب عكاسي منظره تحقيق مي‌كنيد، خيلي‌ها به شما لنزهايي با زاويهي ديد باز يا در اصطلاح وايد را پيشنهاد مي‌كنند. اين پيشنهاد كاملاً منطقي و درست است و در اكثر مواقع براي ثبت يك منظره و نشان دادن وسعت آن به لنزي وايد نيازمند هستيد. مشخصه‌ي لنزهاي وايد اين است كه داراي فاصله‌ي كانوني كمي هستند؛ اما اندازه‌ي سنسور تصوير دوربيني كه لنز قرار است بر روي آن قرارگيرد هم در زاويهي ديد لنز تأثير‌گذار است.
حتماً شنيده‌ايد كه در عالم عكاسي (و البته فيلمبرداري)، فاصله‌ي كانوني 50 ميليمتر را در اصطلاح فاصله‌ي كانوني نرمال درنظر مي‌گيرند؛ اما اين مطلب تنها در مورد دوربينهايي با سنسور تصوير 35 ميليمتري يا در اصطلاح فول‌فريم صادق است. هرچه سنسور تصوير بزرگتر يا كوچكتر شود زاويهي ديدي كه در فاصله‌ي كانوني 50 ميليمتر بدست مي‌آوريد هم بيشتر يا كمتر مي‌شود. پيچيده شد؟ نگران نباشيد الان ساده‌اش مي‌كنم! اكثر دوربينهاي DSLR و بدون آينه‌ي امروزي در دو قطع سنسور فول‌فريم و سنسور سايز APS-C ساخته مي‌شوند. تكليف دوربينهاي فول‌فريم كه مشخص شد، در فاصله‌ي كانوني 50 ميليمتر، زاويهي ديد نرمال را ارائه مي‌دهند. در دوربينهايي با سايز حسگر APS-C، به علت كوچكتر بودن اندازه‌ي سنسور تصوير، فاصله‌ي كانوني تقريبي 30 تا 35 ميليمتر زاويهي ديد نرمال را فراهم مي‌كند.
دانستن فاصله‌ي كانوني نرمال لنزها در دوربينهايي با سايز سنسور متفاوت از اين جهت اهميت دارد كه حيطه‌ي فواصل كانوني وايد را براي ما مشخص مي‌كند. يعني در دوربينهاي فول‌فريم، فواصل كانوني كمتر از 50 ميليمتر و در دوربينهاي سايز APS-C فواصل كانوني كمتر از 30 ميليمتر را وايد در نظر مي‌گيريم. براي عكاسي منظره، لنزهاي وايد و مخصوصاً سوپر وايد كه زاويهي ديد خيلي زيادي دارند مي‌توانند ضمن ثبت قسمت وسيعي از منظرهاي كه از آن عكاسي مي‌كنيد، با كمي اغراق در پرسپكتيو حالت عظمت و بزرگي به منظره‌ي شما بدهند.
اما آيا لنزهاي تِله هم در عكاسي منظره جايگاهي دارند؟ پاسخ يك بله‌ي محكم است! لنزهاي تله داراي زاويهي ديد كمتري نسبت به لنزهاي وايد و نرمال هستند (بيش از 50 ميليمتر در فول‌فريم و 35 ميليمتر در APS-C) و براي جداكردن و تأكيد بر سوژه‌اي خاص در عكس مورد استفاده قرار مي‌گيرند. در عكاسي منظره هم ممكن است موقعيتي پيش بيايد كه بخواهيد از سوژه‌اي (مثلاً رشته كوه‌هايي در دوردست) عكس بگيريد. در اين حالت، استفاده از لنز تله با فاصله‌ي كانوني مناسب به شما اين امكان را مي‌دهد كه عكس‌هاي منظره‌ي متفاوتي نسبت به آنچه ديگران فقط با لنزهاي وايد ثبت‌كرده‌اند بگيريد.
ديافراگم
ديافراگم دريچه‌اي در لنز است كه ميزان نور واردشده به آن را تنظيم مي‌كند. احتمالاً شما هم اعداد معمولاً اعشاري كه بر روي بدنه‌ي لنز بعد از فاصله‌ي كانوني و يا در صفحه‌ي مشخصات يك لنز در وب نوشته‌شده‌اند را ديده‌ايد. اين اعداد كه به اعداد f معروف هستند حداكثر گشودگي دريچه‌ي ديافراگم را مشخص مي‌كنند. اما آنچه ممكن است شما را سردرگم كند اين است كه تصور كنيد هرچه عدد f يك لنز بيشتر باشد يعني دريچه‌ي ديافراگم آن هم بازتر است؛ در حالي كه در واقع عكس اين مطلب درست است. عدد f كوچكتر به معني ديافراگم بازتر و عدد f بزرگتر به معني ديافراگم بسته‌تر است.
ديافراگم باز باعث مي‌شود كه نور بيشتري به سنسور تصوير دوربين برسد و امكان ثبت عكس در سرعت بالاتر شاتر فراهم مي‌شود. به همين دليل، لنزهايي با ديافراگم بسيار باز را با عنوان لنزهاي سريع هم مي‌شناسند. در عكاسي منظره، سرعت ثبت عكس (سرعت شاتر) معمولاً خيلي مهم نيست و موارد ديگري چون كيفيت بالاي عكس كه با پايين نگه‌داشتن ISO بدست مي‌آيد به‌مراتب از اهميت بيشتري برخوردار است. بنابراين، خريد لنزهاي سريع براي عكاسي منظره خيلي نمي‌تواند منطقي باشد مخصوصاً با توجه به اينكه اين لنزها به نسبت لنزهايي با ديافراگم بسته‌تر قيمت بسيار بالاتري هم دارند.
اما تأثير ديافراگم تنها به ميزان نور واردشده به حسگر تصوير محدود نمي‌شود. يك كاركرد مهم ديگر ديافراگم تعيين عمق ميدان در عكس‌ها است. اگر بر روي سوژه‌اي فوكوس كنيد، كمي جلوتر و عقب‌تر از آن سوژه هم همچنان شارپ و در اصطلاح در فوكوس است. به اين فاصله كه در آن اجزاي صحنه‌ي عكاسي همچنان شارپ هستند عمق ميدان مي‌گويند. حالا، هرچه دريچه‌ي ديافراگم بازتر باشد (عدد f كوچكتر) اين فاصله كمتر و در نتيجه عمق ميدان هم كمتر مي‌شود. عمق ميدان كم در عكس‌هاي پرتره و براي محوكردن پس‌زمينه‌ي سوژه بكار مي‌رود. برعكس، هرچه دريچه‌ي ديافراگم بسته‌تر باشد (عدد f بزرگتر) عمق ميدان بيشتر مي‌شود. بديهي است كه در عكس‌هاي منظره به دنبال دستيابي به عمق ميدان زياد هستيم تا تمام اجزاي منظره (از نزديكترين درختان و علفزارها تا دورترين كوه‌ها و ابرها) در فوكوس و شارپ باشند. معمولاً عكاسان منظره از ديافراگم‌هاي بسته‌اي مثل f/8 و يا f/11 براي ثبت عكسهايشان استفاده مي‌كنند. بنابراين، حتي اگر لنزي با حداكثر گشودگي ديافراگم بسيار بالايي هم خريداري كنيد، در عمل، احتمالاً هيچ وقت از بازترين حالت دريچه‌ي ديافراگم لنزتان براي عكاسي منظره استفاده نخواهيدكرد. البته يك مورد استثناء هم وجود دارد و آن عكاسي منظره در شب و عكاسي نجومي است كه در آن داشتن لنزي سريع، امري مهم و تأثير‌گذار در كيفيت عكس‌ها است.
زوم يا پرايم؟
زماني بود كه حرفه‌اي‌ها براي بدست‌آوردن حداكثر كيفيت در عكس‌هاي منظره‌شان تنها به بهترين لنزهاي پرايم اعتماد مي‌كردند؛ اما الان سهولت استفاده از لنزهاي زوم با كيفيت اُپتيكي بالايي همراه شده كه خيلي‌ها را مجاب به استفاده از اين لنزها براي عكاسي منظره كرده‌است. اينكه يك لنز زوم كار چند لنز پرايم را انجام دهد آنقدر مهم است كه كمي اُفت كيفيت در عكس‌ها (اگر وجود داشته‌باشد!) را كاملاً توجيه‌پذير مي‌كند. بنابراين، اگر تنها معيار ما كيفيت لنز باشد، براحتي مي‌توان به لنزهاي زوم باكيفيت اعتماد كرد؛ اما مسئله اينجاست كه براي خيلي از ما قيمت هم معيار تعيين‌كننده‌اي براي انتخاب و خريد لنز است. حقيقت اين است كه لنزهاي زوم باكيفيت اُپتيكي بالا كه ياراي رقابت با لنزهاي پرايم باكيفيت را داشته باشند بسيار گران‌قيمت‌اند! اين مسئله مي‌تواند باعث شود كه براي بدست‌آوردن كيفيت بالا در عكس‌هايتان همچنان مجبور به استفاده از لنزهاي پرايم باشيد؛ اما انتخاب بين اين دو به اين سادگي نيست و بايد به صورت موردي كيفيت و قيمت لنزها را با هم مقايسه كنيد تا در نهايت در يك لنز به توازني در كيفيت و قيمت برسيد.
مقاومت در برابر رطوبت و گرد و غبار
يكي از ويژگي‌هاي مهم لنزها كه اغلب تازه‌كارها اعتنايي به آن ندارند مقاوت لنز در برابر رطوبت و گرد و غبار است. در عكاسي منظره و طبيعت بارش برف و باران و وجود گرد و غبار در هوا امري طبيعي و اجتناب‌ناپذير است. بنابراين، مقاومت در برابر رطوبت و گرد و غبار تا حد زيادي مي‌تواند خيال عكاس را بابت سلامت لنز گران‌قيمتش در شرايط مختلف جوي راحت‌كند. البته، براي اطمينان كامل، بدنه يا همان دوربين هم بايد داراي اين ويژگي باشد. خوشبختانه، تعداد زيادي از لنزهاي باكيفيت داراي اين ويژگي هستند؛ اما اين مورد هم به عنوان بخشي از كيفيت ساخت لنز بايد موردي بررسي شود چراكه در اين زمينه استاندارد تعريف‌شده‌اي وجود ندارد و در نتيجه براي تمام لنزها از شركت‌هاي سازنده مختلف اين ويژگي معناي يكساني ندارد. در نهايت، اگر لنز شما اين ويژگي را ندارد بدين معني نيست كه به‌هيچ‌وجه براي عكاسي منظره مناسب نيست، بلكه معنايش اين است كه در شرايط جوي و مكان‌هاي خاص (زير برف و باران و جاهايي مثل كوير كه گرد و غبار فراوان است) بايد بيشتر مراقب لنز خود باشيد.
نتيجه‌گيري و پيشنهاد
نكاتي كه در اين مطلب ارائه شد مي‌تواند راهنماي خوبي براي خريد لنزهايي مناسب براي عكاسي منظره باشد. توصيه‌ي ما به عكاسان تازه‌كار اين است كه قبل از صرف هزينه‌هاي بالا براي خريد لنزهاي گران‌قيمت با همان لنز كيت دوربينتان عكاسي منظره را تجربه كنيد و با تمرين و مطالعه كيفيت عكس‌هايتان را از لحاظ تركيب‌بندي و زيبايي‌شناسي ارتقاء دهيد.آموزش عكاسي بعد از اين مرحله حتماً نيازمند اين خواهيد بود كه لنزهاي شارپ‌تر و با كيفيت اُپتيكي بالاتري را بخريد. يكي از لنزهاي زوم سوپر وايد خوب براي دوربينهاي DSLR سايز APS-C كانن و نيكون لنز Tokina AT-X PRO DX II 11-16mm f/2.8 است كه هم شارپنس بسيار خوبي دارد و هم زاويهي ديد بسيار بالايي كه براي عكس‌هاي منظره عالي است. براي دوربينهاي فول‌فريم كانن لنز Canon EF 17-40mm f/4L USM انتخاب خيلي خوبي است كه به نسبت ديگر لنزهاي سري L كانن قيمت سرسام‌آوري ندارد. براي دوربينهاي فول‌فريم نيكون هم لنز افسانه‌اي Nikon AF-S 14-24mm f/2.8G ED وجود دارد كه هرچند گران‌قيمت است اما كيفيت فوق‌العاده خوبي دارد و يكي از اولين انتخاب‌هاي هر عكاس منظرهاي است كهاز بدنه‌هاي فول‌فريم نيكون استفاده مي‌كند.
- چهارشنبه ۲۲ دی ۹۵ ۱۳:۲۴ ۱,۶۷۴ بازديد
- ۰ نظر