وقتي گالري عكسهاي يك عكاس حرفه‌اي طبيعت، مُد يا عروسي را نگاه مي‌كنيم براي بعضي از ما اين سوال پيش مي‌آيد كه چرا عكسهاي ما به اين خوبي نمي‌شود!؟ وقتي متوجه مي‌شويم كه عكاس براي ثبت چنين عكسهاي زيبايي از دوربين و لنز‌هايي مشابه با دوربين و لنزهاي ما استفاده‌كرده اين سوال بيش از پيش برايمان رازآلود مي‌شود. در اين مطلب سعي خواهم كرد آنچه واقعاً عكاسان حرفه‌اي را از عكاسان آماتور متفاوت مي‌كند مختصر شرح دهم.
بگذاريد همين ابتدا يك مطلب را راجع به دو عبارت «عكاس حرفه‌اي» و «عكاس آماتور» روشن كنم. عبارت «عكاس حرفه‌اي» مي‌تواند دو تعريف داشته باشد: اول، كسي كه از راه عكاسي گذران زندگي مي‌كند (شغلش عكاسي است) و دوم كسي كه شغلش عكاسي نيست اما آنقدر در اين كار پيشرفته است و با جدّيت آنرا دنبال مي‌كند كه عكس‌هايش هم‌سنگ آثار عكاسان حرفه‌اي فوق‌العاده و چشم‌نواز است. «عكاس آماتور» معمولاً به فردي اطلاق مي‌شود كه تازه وارد اين رشته‌ي هنري شده و در حال كسب تجربه و دانش است. ممكن است اين فرد در آينده به عكاسي حرفه‌اي تبديل شود و يا براي هميشه در همين وضعيت باقي بماند. بنابراين، آنچه عكاس حرفه‌اي را از عكاس آماتور جدا مي‌كند در اصل تجهيزات و امكانات عكاسي نيست، بلكه كيفيت كار است كه باعث مي شود عكسهاي اولي مورد تحسين و تمجيد مخاطبان قرارگيرد و عكسهاي دومي معمولي و دم‌دستي جلوه كند.
حال اين سوال پيش مي‌آيد كه مگر عكاسان حرفه‌اي چه كار مي‌كنند كه عكس‌هايشان بسيار بهتر است!؟ درست است كه دوربين، لنز و تجهيزات عكاسي بر كيفيت عكس‌ها تأثيرگذار است؛ اما بعضاً ديده‌ايم كه امكانات و تجهيزات حرفه‌اي در دستان عكاسان آماتور تغيير چنداني در كيفيت عكس‌هايشان ايجاد نمي‌كند! آشنايي با تكنيك‌هاي عكاسي هم مطمئناً به بهبود كيفيت عكسهاي ما كمك مي‌كند، اما اين هم تمام ماجرا نيست! در واقع، مهمترين بخش كار اصلاً به زمان عكاسي مربوط نمي‌شود و به مرحله‌ي پس از ثبت عكس كه حرفه‌اي ها به آن Post-processing (پردازش‌هاي بعد از گرفتن عكس) مي‌گويند ارتباط دارد!
مرحله‌ي پردازش پس از ثبت عكس دقيقاً همان چيزي است كه در فرايندِ عكاسي ديجيتال اكثر عكاسان آماتور يا اصلاً وجود ندارد و يا بسيار كم‌رنگ است. برعكس، اين مرحله براي عكاسان حرفه‌اي بسيار جدّي است و اغلب زمان و انرژي زيادي را صرف آن مي‌كنند. در ادامه‌ي اين مطلب به علل توجه نكردن آماتورها به اين مرحله‌ي مهم مي‌پردازم؛ اما پيش از آن بايد با پردازش‌هاي اين مرحله و تأثير آنها بر كيفيت نهايي عكس‌ها بيشتر آشنا شويم.
يكي از موارد مهمي كه اكثر حرفه‌اي‌ها آنرا رعايت مي‌كنند عكاسي با فرمت خام يا RAW است. عكاسي به اين فرمت امكانات وسيعي را براي عكاس (يا اديتور) فراهم مي‌آورد كه در عكاسي با فرمت Jpeg قابل دسترسي نيست! ذكر محاسن عكسهاي خام در اين مقال نمي‌گنجد، اما در اينجا به چند مزيّت مهم آنها اشاره مي‌كنم. عكسهاي خام دوربين‌هاي DSLR اغلب 12 يا 14 بيتي هستند و اين يعني قدرت تحمل پردازش‌هاي بسيار بيشتري را از عكسهاي 8 بيتي Jpeg دارند. تنظيم نوردهي، تراز سفيدي، كنتراست و اشباع رنگ و همچنين رفع كاستي‌هاي اُپتيكي لنز تنها برخي از مواردي است كه در پردازش عكسهاي RAW بدون اُفت كيفيت انجام‌پذير است.
بنابراين، براي پردازش‌هاي بعد از ثبت عكس، از قبل بايد به فكر بود و در تنظيمات دوربين فرمت خام RAW را به عنوان فرمت ذخيره‌سازي عكس‌ها انتخاب كرد. بعد از انجام تصحيحات لازم بر روي عكس خام در Adobe camera raw، تازه عكس وارد فوتوشاپ شده و آماده‌ي پردازش‌هاي ديگر مي‌شود. از اينجا به بعد بسته به نوع عكاسي، سلايق و كاربري موردنظر عكاس، پردازش‌ها و عمليات مختلفي قابل اجرا است. عكاسان پرتره معمولاً به روتوش صورت و رفع ايرادات ديگر در لباس يا موهاي سوژه مي‌پردازند. همچنين، افزايش توجه‌ي بيننده به سوژه‌ي اصلي عكس (چهره‌ي فرد در عكاسي پرتره) از طريق تاريك‌كردن و محو‌كردن نواحي اطراف سوژه هم يكي از اقدامات قابل‌اجرا در اين مرحله است. تصحيح رنگ و درجه‌بندي رنگ (color grading) يكي ديگر از اقداماتي است كه بسياري از عكاسان در اين مرحله انجام مي‌دهند. عكاسان منظره و طبيعت معمولاً به دنبال افزايش دامنه‌ي ديناميك (فاصله‌ي بين روشن‌ترين و تاريك‌ترين نقاط صحنه‌ي عكاسي) عكسهاي خود هستند و ممكن است براي اين كار از تكنيك HDR يا تركيب چندين لايه از نوردهي‌هاي مختلف يك صحنه استفاده كنند. در نهايت، شارپ‌كردن عكس و ذخيره‌سازي آن با فرمت مورد نياز عكاس پايان‌بخش اين مرحله از فرايند عكاسي ديجيتال است.
براي درك تأثير پردازش‌هاي مرحله‌ي post-processing در كيفيت نهايي تصاوير، در زير چند نمونه عكس قبل و بعد از ويرايش در نرم‌افزارهاي ويرايش عكس را آروده‌ام.
حالا سوال اين است: اگر پردازش‌هاي بعد از گرفتن عكس تا اين حد مهم و تأثيرگذار است، چرا بسياري از عكاسان براي ارتقاي كيفيت عكس‌هايشان از آن بهره نمي‌برند؟ براي پاسخ بايد عكاسان را به دو دسته تقسيم كرد.
عده‌اي معتقد‌اند كه پردازش عكس يا به قول خودشان دستكاري فوتوشاپي عملي زشت و غير‌حرفه‌اي است و تنها موردتوجه كساني است كه عكس‌هايشان ايراد دارد. اين افراد به ذكر عبارت «بدون اديت» در نمايش عكس‌هايشان افتخار مي‌كنند و آن را نشان از خالص بودن عكسهاي خود مي‌دانند. حقيقت اين است كه بجز موارد بسيار خاص (مثل عكس‌هايي كه براي موارد قانوني از صحنه‌ي تصادف يا هر چيز ديگري گرفته مي‌شود) عدم پردازش عكس (حداقل در حد رفع نواقص كادربندي و تصحيح رنگ) توجيه ضعيفي براي تنبلي و يا نداشتن دانش (و شايد حوصله‌ي) لازم براي انجام اين كار است. نكته‌ي جالب اين است كه در بسياري از پردازش‌هاي بعد از ثبت، هدف، نزديك شدن به آن چيزي است كه عكاس با چشمانش ديده (واقعيت) ولي دوربين قدرت ثبت آن را به طور خودكار نداشته است!
عكاسي ديجيتال از يك منظر از عكاسي آنالوگ سخت‌تر و پيچيده‌تر است. امروزه براي بدست‌آوردن استاندارد بالايي از كيفيت عكاسي، عكاسان ناچار به كسب اطلاعات و دانش نسبتاً پيشرفته‌اي نه تنها در مورد هنر عكاسي بلكه در مورد تكنولوژي‌هاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري گوناگوني هستند كه شالوده‌ي تصوير‌گري ديجيتال را تشكيل مي‌دهند. بنابراين، آن عده از عكاساني كه قادر نيستند همگام با پيشرفت در حوزه‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري عكاسي ديجيتال قدم بردارند ممكن است براي حفظ وجهه‌ي خود چنين توجيهاتي را بيان دارند.
اما دسته‌ي ديگري هم هستند كه هنوز به اهميّت اين مرحله از فرايند عكاسي ديجيتال به خوبي واقف نشده‌اند و يا امكانات آموزشي لازم براي يادگيري مباحث مربوط به پردازش‌هاي عكس در نرم‌افزارهايي مانند فتوشاپ را در اختيار ندارند. داشتن تسلط بر زبان انگليسي يكي از مهمترين عواملي است كه مي‌تواند دنياي تازه‌اي از فرصت‌هاي آموزشي را پيش روي شما قراردهد. پس اگر از دور بنگريم، پيچيدگي عكاسي ديجيتال حرفه‌اي حتي ما را نيازمند به يادگيري زبان انگليسي (امري كه شايد در نگاه اول ربط چنداني به يادگيري عكاسي نداشته باشد!) به عنوان درسي پيش نياز مي‌كند!
در انتها به اين دسته‌ي دوم از عكاسان كه عموماً عكاسان آماتور را شامل مي‌شود توصيه مي‌كنم كه از حجم مطالبي كه بايد براي پردازش عكس‌هايشان فرابگيرند و از يادگيري مهمترين نرم‌افزار در اين زمينه يعني فتوشاپ، ترس نداشته باشند و هرچه زود‌تر به فكر يادگيري مطالب مربوط به مرحله‌ي post-processing باشند، چراكه همانطور كه پيش‌تر گفتم، امروز فرق اصلي بين عكاس آماتور و حرفه‌اي در ميزان دانش و البته خلّاقيت در پردازش‌هاي پس از ثبت عكس است.
- شنبه ۲۵ دی ۹۵ ۱۲:۴۲ ۲,۷۷۲ بازديد
- ۰ نظر