همه چيز درباره لنز دوربين عكاسي

لنز
با مجهز شدن اتاقك تاريك به عدسي محدب تصويري شفافتر و روشنتر در اتاقك تاريك به دست آمد. اين مساله اهميت لنزها را براي ايجاد تصويري واضح و روشن در دوربين ها آشكار ميسازد.
هر چند كه يك عدسي مي تواند تصويري نسبتا واضح ايجاد كند اما مشكلات متعد دي به وجود
مي آ ورد كه از آ ن جمله مي توان به اين موارد اشاره كرد:
1- وسط تصوير نسبت به گوشه هاي آن واضحتر ميباشد بطوريكه گاهي كناره ها كاملا محو است.
2- تصوير دچار نوعي اعوجاج مي شود بدين معنا كه خطوط در مركز تصوير مستقيمند اما با نزديك
شدن به كناره ها هلالي ومنحي مي شوند.

3- خطاهاي رنگي بسيار چشمگير است يعني تك عدسي قادر به بازنمائي رنگهاي طبيعي موضوع نيست. علاوه برآ ن نگهائي را كه ناشي از كيفيت نا مطلوب شيشه آن است به رنگهاي موضوع مي افزايد براي رفع اين موارد در ساختمان لنز تركيبي از عدسي هاي مختلف بكار مي رود .
بر روي دهانه لنز هر دوربين اطلاعاتي از قبيل نام لنز نام كارخانه سازنده فاصله كانوني شدت نور ياحداكثر باز شدن ديافراگم شماره رديف واندازه دهانه لنز درج شده است كه در شناسائي لنزها بسيار بااهميت است .

 

فاصله كانوني

شعاع هاي موازي نور كه از بي نهايت به يك عدسي محدب مي تابند در نقطه اي پشت عدسي همديگر را قطع مي كنند. فاصله ميان مركز عدسي تا آن نقطه اصطلاحاً فاصله كانوني عدسي ناميده مي شود.
دريك لنز نيز كه تركيبي از عدسي هاي مختلف است فاصله ميان مركز (محل استقرار تيغه هاي ديافراگم درلنز) تا محل تشكيل تصوير واضح (سطح فيلم) را فاصله كانوني آن لنز مي نامند. فاصله كانوني را با حرف f وبر حسب ميليمتر نشان مي دهند. به عنوان مثال اگر بر روي لنزي مشاهده شد f=50m.m يعني فاصله كانوني آن 50ميليمتر است.

 

قدرت روشنايي يا حد اكثر گشادي ديافراگم

قبلا اشاره شد كه لنز , تركيبي از عدسي هاي متعدد است . اين عدسي ها به طور طبيعي مقداري از نور را جذب مي كنند در نتيجه تمام شعاع هاي نور كه به لنز تابيده مي شوند از آن عبور نمي كنند . قدرت روشنايي عبارت است از مقدار نوري كه لنز از خود عبور ميدهد .
اين مقدار با اعدا خاصي مانند 1:1 , 2/1:1 , 4/1:1 , 8/1:1 و 1:2 و غيره مشاهده ميشود . روشنترين لنز 1:1 است . يعني در اين لنز عدسي ها بسيار مرغوب به كار رفته كه مي تواند نقريبا تمام نور موجود را از خود عبور دهد . هر قدر عدد بزرگتر شود لنز از روشنايي كمتري برخوردار اشت. از طرفي قدرت روشنايي لنز با بازترين درجه ديافراگم آن برابر است.

 

قدرت روشنايي لنز را مي توان اينچنين محاسبه كرد :

فاصله كانوني لنز تقسيم بر قطر دهانه لنز = قدرت روشنايي لنز
يعني اگر قطر دهانه لنزي 50 ميليمتر و فاصله كانوني آن 100 ميليمتر باشد قدرت روشنايي 2 خواهد بود ( 1:2 )
پس ميتوان گفت هر چه قطر دهانه لنز بيشتر باشد قدرت روشنايي آن بيشتر است.
بطور كلي هر لنز از چندين عدسي مختلف محدب و مقعر تشكيل شده كه تركيب آنها با يكديگر باعث ايجاد تصويري واضح بر روي سطح حساس فيلم (اموليسيون) خواهد شد.
محل ايجاد تصوير را سطح كانوني وحدفاصل عدسي با محل ايجاد تصوير،فاصلة كانوني عدسي مي‌گويند.
براي روشنتر شدن مطلب در مورد يك عدسي معمولي كه براي آتش زدن كاغذ استفاده مي‌گردد توضيح مي‌دهيم .براي سوزاندن كاغذ بايستي عدسي را در مقابل نور خورشيد آن قدر حركت داد تا نور خورشيد بصورت نقطه‌اي كوچك بر روي سطح كاغذ درآيد كه در اين حالت بر اثر برخورد پرتوهاي نوري به يكديگر كه از عدسي گذشته‌اند گرماي قابل توجه‌اي در محل برخورد بوجود آمده كه باعث سوختن كاغذ مي‌گردد محل برخورد پرتوهاي نوري را نقطه كانوني و حد فاصل عدسي با سطح كاغذ فاصله كانوني گفته مي‌شود. در لنزها كه چندين عدسي مختلف وجود دارد هر عدسي داراي كانون جداگانه‌اي است اما وقتي با هم تركيب مي‌شوند كانون مشتركي پيدا مي‌كنند كه معمولاً از مركز لنز تا حدفاصل محل ايجاد تصوير را فاصلة كانوني آن لنز مي‌گويند كه مقدار آن بر روي حلقه جلوي لنز نوشته مي‌شود.
هر لنز داراي زاويه ديد خاصي مي‌باشد كه قادر به جاي دادن فضاي مشخصي از جلو لنز در داخل دوربين و روي فيلم خواهد بود. به نسبت بلندي و كوتاهي فاصله كانوني، زاويه ديد آن متغير است هرچقدر فاصله كانوني لنز كوتاهتر باشد زاويه ديد لنز بازتر و هرچقدر فاصله كانوني بلندتر باشد زاويه ديد كوتاهتر خواهد بود.

 

انواع لنزها:

لنز نُرمال معمولي:( Normal )
زاويه ديد چشم انسان حدود 140 درجه مي‌باشد اما تمام تصاويري كه در زاويه چشم قرار مي‌گيرند داراي وضوح كامل نيست وتنها در زاويه‌اي در حدود 52 درجه مي‌توان تصاوير را به صورت واضح مي‌توان ديد لنز نرمال نيز زاويه ديدي شبيه به چشم انسان دارد به همين دليل لنز معمولي نيز گفته مي‌شود.
لنز تله فوتو: ( Telephoto)
لنز تله از نظر شكل ظاهري طويل بوده و فاصلة كانوني بلندي دارد كه داراي زاويه ديد كوتاه مي‌باشد و تنها براي عكسبرداري از فواصل دور مثل مناظر طبيعي و حيوانات وحشي كاربرد دارد و امكان عكسبرداري از فواصل نزديك را ندارد.
لنز وايد انگل:( Wide angle )
لنز وايد از نظر شكل ظاهر از لنز نُرمال كوتاهتر بوده و داراي فاصله كانوني كمي مي‌باشد بنابراين داراي زاويه ديد باز مي‌باشد . اين لنز در مكان‌هائي كه امكان عقب رفتن عكاس براي قرار گرفتن تمام سوژه مورد نظر در نماياب نباشد كاربرد شگرفي دارد و با استفاده از اين لنز مي توان فضاي بيشتري را در عكس جاي داد.
لنز زوم:Zoom
اين لنز داراي فاصله كانوني متغير مي‌باشد پس زاويه ديد متغير دارد برخي از لنزهاي زوم با زاويه ديد 180-40 كه فاصله كانوني آن از 40 ميليمتر درحالت زاويه باز تا 180 ميليمتر در حالت تله فوتو مي‌باشد كاربرد ويژه‌اي دارد به همين لحاظ در بين عكاسان مورد استقبال بيشتري قرار گرفته است.
جداي اين تقسيم‌بندي لنزهاي ديگري نيز هستند كه كاربرد تخصصي دارند مانند لنز ماكرو كه براي عكسبرداري از اجسام بسيار كوچك كابرد دارد با يك لنز نُرمال معمولاً تا فاصله 50 سانتيمتر امكان نزديك شدن به سوژه مي‌باشد اما براي عكسبرداي از اجسام كوچك مثل تمبر يا سكه فقط لنز ماكرو جوابگو خواهد بود. لنزي ديگر با عنوان لنز چشم ماهي وجود دارد كه زاويه ديد بسيار وسيع دارد برخي از اين لنزها مقداري از فضاي پشت دوربين هم در كادر تصوير قرار مي‌دهند . عكس حاصل از اين لنزها به شكل دايره وار مي‌باشد از اين لنز براي ايجاد جلوه‌هاي ويژه تصويري استفاده مي‌گ
سري لنزهاي EF كانن
كانن در طراحي محل نصب لنزهاي سري EF امكاناتي بيشتر از يك محل ساده براي نصب سريع انواع لنز روي بدنه را مد نظر داشته است. با حذف اتصالات مكانيكي و استفاده از يك اتصال الكترونيكي بين دوربين و لنز، دوربين هاي كانن داراي انعطاف پذيري بالاتري براي به كارگيري تكنولوژيها و سيستمهاي جديد آينده گشته‌اند. آموزش عكاسي اين توانايي و انعطاف پذيري قبلا با افزايش قابل توجه در سرعت فوكوس خودكار، افزايش عملكردها نظير سيستمهاي فوكوس خودكار در دوربين هاي EOS، لنزهاي ديافراگم خودكار tilt-shift (TS-E)، استفاده از موتورهاي اولتراسونيك و توسعه لنزهاي داراي ثابت كننده تصوير به اثبات رسيده است.
سري لنزهاي EF
سيستم محل نصب كاملا الكترونيكي هيچكدام از معايبي نظير لرزش دوربين، نويز هنگام كار، ساييدگي، لق زدن، نياز به روغنكاري، پاسخ كند، كاهش دقت بخاطر كاركرد اهرم راه‌انداز، يا محدوديتهاي طراحي مربوط به مكانيزم اتصال براي انتقال داده را ندارد. به علاوه عملكرد و قابليت اطمينان لنز بسيار بالاتر رفته است. ضمنا يك سيستم تست خودكار كه از ميكروكامپيوتر داخلي لنز استفاده مي كند خرابيهاي احتمالي لنز را درون نمايشگر دوربين نشان مي دهد و قابليت اطمينان لنز را بالا مي‌برد.
▪ بدون اينكه بخواهيم وارد جزئيات موضوع شويم ده مزيت لنزهاي EF را بر مي‌شمريم:

 

    فوكوس بي سروصدا، سريع و با دقت بالا در تمامي لنزها از Fisheye (چشم ماهي) گرفته تا لنزهاي سوپر تله فتو، چون متناسب با هر لنز سيستم راه‌انداز مناسب بكار گرفته شده است.
    ديافراگم آرام و دقيق با كنترل ديجيتالي
    امكان نگاه داشتن ديافراگم براي مشاهده عمق ميدان و كمك به افزايش سرعت عكاسي با بسته نگاه داشتن ديافراگم د حين عكاسي متوالي
    امكان كنترل كاملا اتوماتيك ديافراگم با لنزهاي TS-E كانن.
    امكان توسعه اپتيك هاي بسيار سريع و درخشان نظير EF ۵۰mm f/۱.۰L USM كه با سيستم قبلي اتصال لنز غير قابل حصول بود
    پوشش ۱۰۰ درصد منظره ياب با EOS-۱N
    حذف انسداد منظره ياب و آينه در لنزهاي سوپر تله فتو
    در هنگام استفاده از لنزهاي زوم ديافراگم متغير هر گونه تنظيم دستي عدد f (به جز بالاترين ديافراگم) در حين محدوده زوم امكان پذير شده است
    جبران اتوماتيك و نمايش تغيير در عدد F موثر وقتي كه بين لنز و بدنه دوربين از بسط دهنده ها (Extender) استفاده شده است.
    توانايي طراحي لنزهايي با ديافراگم پشتي بزرگتر براي بهبود روشنايي مرزها در سيستم هاي اپتيكي. به علاوه اين مشخصه كارايي اپتيكي را هنگام استفاده از توسعه دهنده لنزدر سوپر تله فتو بهبود مي بخشد.